काठमाडौँ । गत दुई दिनमा नेपालको इलामस्थित हिमाली गाउँमा सबैभन्दा बढी वर्षा भएको छ । जल तथा मौसम विज्ञान विभागकाअनुसार गत असोज १७ र १८ गतेको भीषण वर्षाले हिमाली गाउँको यसअघिको वर्षाको रेकर्ड ब्रेक गरेको हो ।

यसअघि हिमाली गाउँमा ३ सय २० दशमलव ६ मिलिमिटर वर्षा भएको थियो । तर यस वर्ष भने ३ सय ३२ दशमलव ६ मिलिमिटर वर्षा भएको जल तथा मौसम विज्ञान विभागकी प्रवक्ता वरिष्ठ मौसमविद् विभूति पोखरेलले जानकारी दिइन् ।

उनका अनुसार दोस्रो धेरै वर्षा भएको स्थान रौतहटको गौर हो । गौरमा यसअघि ३ सय १ दशमलव ५ मिलिमिटर वर्षा भएकोमा यस वर्ष ३ सय १५ मिलिमिटर वर्षा भएको छ ।

त्यस्तै धेरै वर्षा हुने स्थानको तेस्रो सूचिमा पर्साको वीरगञ्ज परेको छ । वीरगञ्जमा यस वर्ष २ सय ९४ दशमलव ५ मिलिमिटर वर्षा भएको छ । यसअघि वीरगञ्जमा २ सय ७३ दशमलव २ मिलिमिटर वर्षा भएको थियो ।

त्यस्तै इलामकै इलाम टि-स्टेटमा २ सय ८० मिलिमिटर वर्षा भएको छ । यसअघि त्यहाँ २ सय ७३ दशमलव २ मिलिमिटर वर्षा भएको थियो । यि चार वटै स्थानमा विगतको तुलनामा वर्षाले नयाँ रेकर्ड ब्रेक गरेको हो । 

उनले भनिन्, ‘इलाम, रौतहट, पर्सा जिल्लामा धेरै वर्षा भएको छ । त्यसमा पनि इलामको हिमाली गाउँ, इलाम टि-स्टेट, गौर र वीरगञ्ज गरी चार स्थानमा रेकर्ड ब्रेक भएको छ । हिमाली गाउँमा ३ सय ३० दशमलव ६ मिलिमिटर वर्षा भएको छ । रौतहटको गौरमा ३ सय १५, पर्साको वीरगञ्जमा २ सय ९४, इलामको इलाम टि-स्टेटमा २ सय ८० मिलिमिटर वर्षा भएको छ ।’

अहिले पनि देशभरका सबै स्थानहरुबाट मनसुन बहिर्गमन भइनसकेको उनको भनाइ छ । सबै मनसुन बहिर्गमन भइसकेपछि नेपालभरमा परेको पानीको वास्तविक तथ्यांक आउने जानकारी दिनुभयो । कतिपय स्थानमा सरदर भन्दा माथि र कतिपय सरदर र सरदर भन्दा कम पानी परेको छ । 

उनले भनिन्, ‘अहिले पनि देशभरका सबै स्थानहरुबाट मनसुन बहिर्गमन भइसक्यो भन्ने अवस्थामा छैनौँ । यो सबै मनसुन बहिर्गमन भइसकेपछि नेपालभरबाट हाम्रो रिपोर्ट आउँछ । अहिलेसम्मको स्थिति हेर्दा स्थान हेरेर छ । कतिपय स्थानमा सरदर भन्दा माथि पनि छ । सरदर, सरदर भन्दा कम स्थान हेरेर छ । पूर्ण रुपमा पूरै मनसुन बहिर्गमन भइसकेपछि रिपोर्ट आउँछ ।’

पश्चिमबाट बाहिरियो मनसुन

हालसम्म सुदूरपश्चिम प्रदेश, कर्णाली प्रदेश, लुम्बिनी प्रदेशको पश्चिमी भूभाग र गण्डकी प्रदेशको पश्चिमी भूभागको थोरै स्थानहरुबाट मनसुन बहिर्गमन भइसकेको पनि उनले बताइन् । बाँकी प्रदेशहरुम पनि मनसुन बहिर्गमन भइरहेको छ ।

हाल सुदूरपश्चिम प्रदेश, कर्णाली प्रदेश र लुम्बिनी प्रदेशको पश्चिमी क्षेत्रबाट पूर्ण रुपमा मनसुन बहिर्गमन भइसकेको छ । त्यस्तै लुम्बिनी प्रदेशको पूर्वी क्षेत्र, गण्डकी प्रदेशको पूर्वी क्षेत्र, वागमती, मधेस र कोशी प्रदेशमा अझै मनसुन सक्रिय छ ।

इलाम र काठमाडौंमा पूर्वानुमान विपरीत वर्षा 

मौसमविद् पोखरेलले वागमती र कोशी प्रदेशलाई खतरायुक्त स्थानमा राखिएको बताउँदै इलामलाई उच्च खतराको सूचीमा नराखिएको भए पनि खतराको सूचीमा भने राखेर सचेत गराइएको बताइन् । तर  मनसुनले आफ्नो ट्रयाक परिवर्तन गर्दा इलाममा बढी वर्षा भएर बढी क्षति हुन पुगेको उनको भनाइ छ ।

रेड अलर्टमा नराखे पनि इलाम हाई अलर्टमा राखेर केही सावधानी अपनाइएको हाे । उनका अनुसार मनसुनले आफ्नो ट्रयाक परिवर्तन गरेर वागमतीबाट कोशी प्रदेशमा द्रुत गतिमा इलाम पुगेका कारण विपद् निम्तिएको हो । 

१०५ केन्द्रमा ५० मिलिमिटर भन्दा बढी वर्षा

उनका अनुसार १ सय ५ वटा केन्द्रहरुमा ५० मिलिमिटर भन्दा बढी वर्षा भएको छ । ६८ वटा केन्द्रहरुमा एक सय मिलिमिटर भन्दा बढी वर्षा भएको छ भने २१ वटा केन्द्रहरुमा २ सय मिलिमिटर भन्दा बढी वर्षा भएको छ । त्यस्तै पाँच वटा केन्द्रहरुमा ३ सय मिलिमिटर भन्दा बढी वर्षा मापन भएको छ ।