कैलाली । धान विक्री नभएपछि कैलालीका किसान समस्यामा परेका छन् । धान बेचेर गहुँको बिउ र मलको जोहो गर्दै आएका कृषक यस वर्ष धान विक्री गर्न नपाएपछि समस्यामा परेका हुन् । खाद्य, व्यवस्था तथा व्यापारी कम्पनी लिमिटेड र व्यापारी दुवैले धान खरिद नगरेको किसानको गुनासो छ । 

कैलालीका किसानहरु धान विक्री नभएपछि मर्कामा परेका छन् । यस वर्ष धान नै विक्री गर्न नपाएको गुनासो उनीहरुको छ । खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेडले कैलालीमा धान खरिदको काम स्थगित गरेपछि किसानलाई धान बिक्री गर्न समस्या भएको हो । 

केही व्यापारीले सरकारले तोकेको समर्थन मूल्यभन्दा एक हजार कम रुपैयाँमा धान खरिद गरेको उनीहरूको भनाइ छ । गहुँ छर्ने सिजन सकिनै लाग्दासम्म धान बिक्री गर्न नपाउँदा समस्या भएको किसानहरुको भनाई छ । कम्पनीले धान खरिद गर्न रोकेको र निजी क्षेत्रका व्यापारीले सस्तो मूल्यमा खरिद गर्न सकिने कुरा गर्न थालेपछि आफू समस्यामा परेको किसानहरुले बताएका छन् । 

व्यापार कम्पनीले धान खरिद गर्न रोकेको छ, निजी व्यापारीले तोके बमोजिमको मूल्यमा बेच्नुपर्दा लगानी पनि उठ्न सक्ने अवस्था नरहेको किसानको भनाई छ । कम्पनीले तोकिएको कोटा बमोजिमको परिमाणमा धान खरिद गरिसकेपछि खरिद स्थगित गरेको हो । खाद्यले पहिलो चरणको कोटाभन्दा बढी धान खरिद गरिसकेको छ । 

दुई हप्ताभित्रै कोटाभन्दा बढी धान आएपछि सो कार्यालयले धान खरिद रोकेको छ । काम नचलेपछि कतिपय किसान बाध्य भएर फेरि सस्तोमा व्यापारीलाई धान बिक्री गर्न गइरहेका छन् । खाद्यले यस वर्ष कैलालीको ६ वटा खरिद केन्द्रबाट धान खरिद गरेको थियो । 

असोज १२ गतेबाटै धान खरिद कार्य थालेको सो कार्यालयले दुई हप्तामै कोटाभन्दा बढी ३७ हजार ५५ क्विन्टल ९१ किलो धान खरिद गरेको छ । यस वर्ष कैलालीका लागि ३५ हजार क्विन्टल धान खरिद कोटा निर्धारण गरिएको थियो । “दोस्रो चरणको खरिद कोटाका लागि गृहकार्य भईरहेको र आउने वा नआउने निश्चित नभएको खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेड कैलालीले जनाएको छ । 

उद्योग बाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालय र खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेडको टोलीले कैलालीमा किसान र उत्पादनको परिमाणका बारेमा स्थलगत अध्ययन गरी फर्किएको छ । तर, कोटा थप नभएसम्म धान खरिद गर्न सकिने अवस्था छैन । 

सरकारले यस वर्ष प्रतिक्विन्टल मोटा धान रु तीन हजार ४६३, पैसा ८१ र मध्यम धानको रु तीन हजार ६२८ पैसा ३३ न्यूनतम् समर्थन मूल्य तोकेको छ । 
सरकारले मोटा धान र मध्यमधानको न्यूनतम् समर्थन मूल्य निर्धारण गरेपनि कैलालीको हकमा कम्पनीले विगतमा जस्तै मोटा धान मात्र खरिद गर्दै आएको छ । 

किसानले धानको उचित मूल्य नपाइरहेको अवस्थामा व्यापार कम्पनी लिमिटेडले खरिदको व्यवस्था गर्दा उचित मूल्य पाएर राहत मिलेपनि थप किसानको धान भने बिक्री हुन सकिरहेको छैन । 

गत आर्थिक वर्षमा कैलालीका लागि ५५ हजार कोटा आउँदा खाद्यले माघसम्म ३४ हजार ५सय १ क्विन्टल ८४ किलो मात्रै धान खरिद गर्न सकेको थियो । त्यसको अघिल्लो वर्ष पनि ५५ हजार कोटा आएकोमा १८ हजार क्विन्टल धान मात्रै खरिद भएको थियो । यस वर्ष खरिद कोटा कम भएपछि किसानले बिक्रीका लागि बढी धान ल्याएको खाद्यको भनाइ छ ।